Dynamiczne tylko... ceny

Z raportu podsumowującego rynek paliw w 2008 r., przygotowanego przez Polską Organizację Przemysłu i Handlu Naftowego wynika, że sytuacja na rynku paliw w 2008 r. była stabilna. Zużycie oleju napędowego (ON) utrzymało trend wzrostowy i przekroczyło o 4% poziom z 2007 r. (wzrost o 560 tys. m3). Jednocześnie odnotowano spadek konsumpcji benzyn silnikowych (BS) o 5% i o 3% gazu płynnego (LPG). Import i nabycie czterech głównych gatunków paliw (benzyn silnikowych, oleju napędowego, gazu płynnego i lekkiego oleju opałowego (LOO)) od producentów i dystrybutorów w obrębie Unii Europejskiej zmalały o 6% do poziomu 9,4 mln m3. Stanowiło to 38% konsumpcji krajowej (odpowiednio 40% w 2007 r.).

Łączna konsumpcja paliw utrzymała się na podobnym poziomie jak w 2007 roku. Zaopatrzenie rynku krajowego zostało zrealizowane dzięki zwiększonej produkcji krajowej benzyn, oleju napędowego i gazu płynnego LPG. Produkcja krajowa rosła
o 9%, spadł import paliw – powiedział Krzysztof Romaniuk, Dyrektor ds. Analiz Rynku Paliw Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego.

Stacje benzynowe
W 2008 r. rynek detaliczny obsługiwało około 6,8 tys. stacji paliw, z czego połowę stanowiły podmioty niezależne. Krajowe koncerny naftowe zreorganizowały własne sieci stacji w związku z wygasającymi umowami patronackimi. Do 1 223 wzrosła liczba stacji koncernów zagranicznych operujących na rynku polskim (wzrost o 98). Przyspieszeniu uległ rozwój stacji przymarketowych (wzrost liczby stacji o 18 do 123).

Średnia cena detaliczna najpopularniejszej na polskim rynku benzyny EU 95 wzrosła jedynie o 2% w stosunku do 2007 r. Jednocześnie o 13% wzrosła średnia cena detaliczna oleju napędowego. Na poziom cen detalicznych w największym stopniu wpływały zmiany notowań paliw na giełdach międzynarodowych i kurs złotego w stosunku do dolara amerykańskiego. W I półroczu 2008 roku mocny złoty łagodził wzrosty cen krajowych. Jego osłabienie w II połowie roku powodowało, iż spadki cen w Polsce nie były tak duże, jak wynikałoby to z obniżki notowań na rynkach światowych – powiedział Krzysztof Romaniuk.
Perspektywy rozwoju rynku
Regulacje dotyczące zapasów obowiązkowych paliw oraz biopaliw, brak programu wsparcia dla biopaliw, niedostateczny rozwój infrastruktury paliwowej to główne bariery rozwoju konkurencyjnego rynku paliw. Należy dodać do tego niejednoznaczne przepisy podatkowe i skomplikowane procedury celno-podatkowe. Utrudnieniem jest też wyeliminowanie konkurencyjnych źródeł dostaw paliw na polski rynek z Czech i Litwy – powiedział Jacek Wróblewski, Dyrektor Generalny Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego.

Od 1 stycznia 2008 r. istnieje obowiązek wprowadzenia biokomponentów na krajowy rynek paliwowy stało się obowiązkowe. Narodowy Cel Wskaźnikowy, określający minimalny udział biokomponentów w paliwach i biopaliwach, wynosił w minionym roku 3,45%. Nasze wstępne szacunki pokazują, że w zeszłym roku Narodowy Cel Wskaźnikowy został osiągnięty. Szacujemy, że w roku 2008 firmy zrzeszone w Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego, zaopatrujące rynek benzyn silnikowych w 99% i rynek oleju napędowego w 95%, wprowadziły na rynek około 670 tys. m3 biokomponentów. – dodał Jacek Wróblewski.

W naszych prognozach oczekiwaliśmy wzrostu rynku paliw w 2008 roku na poziomie 4%. Spowolnienie gospodarcze w drugiej połowie roku znacznie zredukowało te oczekiwania – dodał Krzysztof Romaniuk. Obecnie zakładamy, że do 2015 roku utrzyma się wzrostowy trend w konsumpcji oleju napędowego, jednak dynamika wzrostów nie osiągnie tak wysokiego poziomu, jak w latach ubiegłych. Oczekujemy stabilizacji rynku benzyn silnikowych i gazu płynnego LPG, z lekką tendencją wzrostową dla benzyn, spowodowaną bezpośrednio przez przygotowania do EURO 2012 – uzupełnił.
*

W roku 2008 nie odnotowano wzrostu łącznej konsumpcji paliw w stosunku do roku poprzedniego, co jest oznaką dotarcia światowego kryzysu gospodarczego do Polski. Wprawdzie zużycie oleju napędowego utrzymało trend wzrostowy i przekroczyło poziom z 2007 r. o 4%, rosnąc o 560 tys. m3, ale jednocześnie o 5% spadła konsumpcja benzyn silnikowych i o 3% gazu płynnego LPG. Obniżeniu o 14% uległo również zapotrzebowanie na lekki olej opałowy. Zaopatrzenie rynku krajowego zrealizowane zostało zwiększoną produkcją krajową benzyn, oleju napędowego i gazu płynnego LPG. Łączny przyrost produkcji osiągnął poziom 9%. Jednocześnie zmniejszeniu uległy dostawy paliw z zagranicy. Dla 4 głównych gatunków paliw (BS, ON, LPG, LOO) import i nabycia wewnątrz-wspólnotowe zmalały o 6% do poziomu 9,4 mln m3. Stanowiło to 38% konsumpcji krajowej przy 40% w roku 2007. W stosunku do lat ubiegłych kierunki nabyć zagranicznych praktycznie nie uległy zmianie. Najwięcej oleju napędowego i benzyn silnikowych sprowadzano z Niemiec – odpowiednio 28% i 42%.

Rynek detaliczny obsługiwany był przez około 6,8 tys. stacji paliw, z czego nadal około połowę stanowiły stacje niezależne. Krajowe koncerny naftowe prowadziły reorganizację swoich sieci stacji, co związane było głównie z wygasającymi umowami patronackimi. Stan posiadania zwiększyły koncerny zagraniczne operujące na rynku polskim. Liczba stacji z logo tych firm wzrosła o 98 osiągając poziom 1 223 obiektów. Zwiększenie liczby stacji uzyskano głównie dzięki pozyskiwaniu obiektów zarządzanych przez operatorów niezależnych decydujących się podpisać umowy franczyzowe. Przyspieszeniu uległ rozwój stacji przymarketowych, których na koniec roku 2008 było już 123, o 18 więcej niż rok wcześniej.

Średnia cena detaliczna najpopularniejszej na polskim rynku benzyny EU 95 wzrosła jedynie o 2% w stosunku do średniej z roku 2007. Znacznie bardziej, bo o 13%, wzrosła średnia cena detaliczna oleju napędowego. Czynnikami determinującymi poziomy cen detalicznych była zmiana notowań gotowych paliw na giełdach międzynarodowych i kurs złotego w stosunku do dolara amerykańskiego. O ile w I półroczu 2008 mocny złoty łagodził wzrosty cen krajowych, o tyle jego osłabienie w II połowie roku powodowało, iż spadki cen w Polsce nie były tak duże, jak wynikałoby to z obniżki notowań na rynkach światowych.

Od 1 stycznia 2008 roku wprowadzanie biokomponentów na krajowy rynek paliwowy stało się obowiązkowe. Narodowy Cel Wskaźnikowy, określający minimalny udział biokomponentów w paliwach i biopaliwach ciekłych wprowadzonych na rynek przez producentów i importerów, liczony według wartości opałowej, wynosił w minionym roku 3,45%. W stosunku do poziomów osiągniętych w latach poprzednich był to istotny przyrost. Według wstępnych szacunków wydaje się, że w zeszłym roku ten cel został osiągnięty. Szacuje się, że w roku 2008 firmy zrzeszone w Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego, zaopatrujące rynek benzyn silnikowych w 99% i rynek oleju napędowego w 95%, wprowadziły na rynek około 670 tys. m3 biokomponentów. Ponownie jak w latach poprzednich należy podkreślić, że brak odpowiednich zachęt ekonomicznych nie sprzyja wprowadzaniu biopaliw na rynek.

Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego w prognozach z 2007 roku oczekiwała wzrostu rynku paliw w 2008 roku na poziomie 4%. Niestety, wpływ kryzysu gospodarczego znacznie zredukował te oczekiwania. Znowelizowana prognoza zakłada, że do 2015 roku utrzyma się wzrostowy trend w konsumpcji oleju napędowego, choć dynamika wzrostów nie będzie już na tak wysokim poziomie, jak było to w latach poprzednich. Przewiduje się stabilizację zapotrzebowania na rynku benzyn silnikowych i gazu płynnego LPG, z lekką tendencją wzrostową dla benzyn w okresie bezpośrednich przygotowań do EURO 2012.