Nie ma wątpliwości, że wariant podmorski gazociągu z Rosji do Europy Zachodniej jest najdroższym sposobem transportu gazu. Dzisiaj, kiedy ceny ropy na światowych rynkach biją rekordy, a w ślad za nimi podążają ceny gazu, może to nie mieć specjalnego znaczenia.

Ale przecież gazociągu nie buduje się na jeden sezon, hossa nie trwa wiecznie, tylko podlega fazom cyklu koniunkturalnego.

Może warto cofnąć się o siedem, osiem lat, kiedy to ropa na światowych rynkach była tania. Koszt wydobycia jednej baryłki rosyjskiej ropy wraz z transportem wynosił wtedy 13,5 USD, podczas gdy konkurenci na światowym rynku obsługiwani przez potężne zachodnie koncerny zdołali obniżyć swoje koszty wydobycia z 10 USD za baryłkę do mniej niż... 4. Rosyjskie kompanie naftowe zmuszone były dokładać do każdej wyeksportowanej tony ropy średnio od 47,5 USD (Sibnieft) do 48,4 USD (Rosnieft). Najmniej, bo tylko 12 USD dokładał najwięcej eksportujący Tatnieft, co jednak nie zmieniło faktu, iż w ciągu 1998 r. dołożył do interesu prawie 300 mln USD. Łączne straty rosyjskiego przemysłu naftowego zamknęły się wtedy kwotą blisko 5 mld USD.

Jedynym doraźnym ratunkiem było wtedy obniżenie obciążeń podatkowych. Akcyza spadła z 55 do 25 rubli za tonę ropy i benzyny oraz zmniejszono z 25 do 15% podatek od sprzedaży produktów naftowych. Poprawiło to bieżącą sytuację spółek naftowych, ale wyraźnie obniżyło dochody budżetu rosyjskiego państwa.

Eksport i straty naftowych przedsiębiorstw rosyjskich w r. 1998