LNG znowu wraca do gry. Jest to już trzecie podejście pod polski rynek. Dwa razy przegrywał z wielką polityką. Teraz wszystko wskazuje, że polityka będzie jego sprzymierzeńcem.

Najpierw wielka polityka zapatrzona była w gazociąg jamalski, później w gazociąg norweski. Teraz polska racja stanu nakazuje zapewnić niezwłocznie alternatywne źródła i kierunki zaopatrzenia gospodarki w paliwa gazowe. Terminal LNG ma tę przewagę nad rurociągami, że nie wiąże gospodarki fizycznie i na stałe z żadnym z dostawców, kierunków czy koncernów - ma więc pewne symptomy wolnej gry. Optymiści deklarują: LNG to najszybsza do zrealizowania recepta na dywersyfikację dostaw i zapewniają: w ciągu dwóch, góra trzech lat – przy politycznym oczywiście wsparciu – na polskim wybrzeżu stanie Gazoport.

Racjonaliści powołujący się na najbardziej doświadczonych japońskich specjalistów mówią o terminach jednak dwa razy dłuższych. LNG nie jest żadnym nowym paliwem, i w przeciwieństwie do np. mieszaniny propanu-butanu (LPG), która głównie otrzymywana jest podczas rafinacji ropy naftowej - to tylko druga obok CNG (gazu sprężonego) forma fizyczna naturalnego gazu ziemnego. Gaz ulega skropleniu, gdy przy normalnym atmosferycznym ciśnieniu zostanie oziębiony do temperatury minus 163 stopni Celsjusza. Zmniejsza wtedy swoją objętość blisko sześćset razy, a wilgotność spada do zera. Jest bezbarwną, bezwonną, nieagresywaną i nietoksyczną cieczą o połowę lżejszą od wody - o liczbie oktanowej bliskiej 130.

Jedynym mankamentem jest konieczność utrzymywania przez cały czas transportu tak niskich temperatur, dlatego do przewozu LNG wymaga statków o specjalnej konstrukcji, dwukrotnie droższych w budowie niż konwencjonalne zbiornikowce, a w portach - skomplikowanych instalacji przeładunkowych. Na lądzie transport lokalny wymaga izotermicznych cystern, ale zazwyczaj skroplony gaz już na nabrzeżu (terminal) doprowadza się na powrót do stanu gazowego w procesie zwanym regazyfikacją i wprowadza do istniejących sieci przesyłowych.

Kryteria ekonomiczne determinują, że transport gazu przy pomocy rurociągów położonych na lądzie opłacalny jest na odległości nie większe niż 5000 kilometrów, zaś wtedy gdy rurociąg biegnie pod wodą, odległość ekonomicznie uzasadniona spada nawet o połowę. Dlatego teżz przy większych odległościach lub przy bardzo trudnych warunkach (Morze Barentsa, Sachalin czy afrykańskie pustynie) w grę wchodzi jedynie transport w formie skroplonej.

Początki światowego handlu skroplonym gazem ziemnym sięgają połowy XX wieku. Pierwsza transakcja na międzykontynentalną skalę miała miejsce w 1959 roku, kiedy to z USA przypłynęła na Wyspy Brytyjskie pierwsza partia skroplonego gazu ziemnego. W połowie lat sześćdziesiątych zarówno Brytyjczycy jak i Francuzi zaczęli skroplony gaz sprowadzać z Algierii. Pod koniec lat sześćdziesiątych Japończycy zaczęli regularnie sprowadzać LNG z Alaski, Australii, Indonezji i Malezji. Na początku lat siedemdziesiątych, w związku z kryzysem naftowym, na masową skalę LNG zaczęły kupować także Stany Zjednoczone. Wprawdzie po zażegnaniu kryzysu zainteresowanie Amerykanów LNG gwałtownie spadło, ale w tym czasie otworzyły się rynki Europy i Dalekiego Wschodu (Korea, Tajwan).
Amerykanie do LNG wrócili dopiero w XXI wieku. Światowy handel LNG począwszy od 1970 roku systematycznie rośnie, jedynie w 1997 roku statystyki odnotowały chwilową stagnację. W 2005 roku wolumen sprzedaży zbliżył się do poziomu 200 mld m sześc.

Wielka dwunastka
Obecnie LNG wytwarzane jest w 12 krajach na świecie, ale już niebawem lista producentów poszerzy się o Norwegię i Rosję, która i w tej dziedzinie nie chce zasypiać gruszek w popiele. Jednak tylko czwórka krajów (Indonezja, Malezja, Algieria i Katar) sprzedają 62 proc. całej światowej produkcji LNG. Mniejszymi graczami na tym rynku jest: Trynidad i Tobago, Nigeria, Australia, Brunei oraz Oman. Dalej idą Zjednoczone Emiraty Arabskie i Libia. Z Alaski do Japonii LNG eksportują także USA, choć per saldo są znaczącym importerem LNG. Już w tym roku ze złóż na Morzu Barentsa zaczną się dostawy LNG realizowane przez Statoil do USA, Hiszpanii i Francji. Kontrakty podpisane na 20 najbliższych lat opiewają na 5,7 mld m sześc. LNG rocznie.

Rosjanie natomiast w konsorcjum ze Shellem począwszy od 2008 roku rozpoczną dostawy ze złóż na Sachalinie do Meksyku i Kalifornii. Przy czym drogę pomiędzy Meksykiem a Kalifornią rosyjski gaz pokona już w formie naturalnej... rurociągiem. BP natomiast negocjuje z rządem płk Muammara al-Kadafiego zasady rozpoczęcia na terytorium Libii poszukiwań i wydobycia, a w następnej kolejności budowy instalacji do skraplania gazu ziemnego, z przeznaczeniem na rynki głównie krajów Unii Europejskiej.