Project Finance budzi na świecie coraz większe zainteresowanie jako metoda finansowania dużych projektów przemysłowych, infrastrukturalnych czy pochodzących z sektora usług publicznych.

Często wykorzystuje się ją w ramach partnerstwa prywatno-publicznego, a jednym ważniejszych sektorów, w których ma zastosowanie jest energetyka, szczególnie teraz, kiedy rynki energii są liberalizowane, a w całej branży działają zarówno firmy prywatne, jak i państwowe. Project Finance służy tu do realizacji przedsięwzięć umożliwiających funkcjonowanie w warunkach wolnego rynku i pozwala prowadzić inwestycje w pełnym spektrum stosowanych technologii. Jednym z częściej przytaczanych przykładów zastosowania tej formy finansowania są inwestycje w budowę elektrowni wiatrowych.

Centrum struktury Project Finance jest koncesjonowana spółka celowa (Special Purpose Vehicle - SPV), zwana też obiektową. Jej udziałowcy to przede wszystkim inwestorzy, ale także wykonawcy inwestycji czy operatorzy podmiotu inwestycji. Spółka funkcjonuje jako podmiot niezależny i zawiera wszelkie umowy niezbędne do realizacji projektu. Środki na spłatę zaciągniętych długów pochodzą przede wszystkim z przepływów pieniężnych generowanych przez projekt. Dlatego ich analiza najmocniej przykuwa uwagę kredytodawców. Z kolei majątek spółki celowej ma zaspokoić roszczenia wierzycieli w przypadku niepowodzenia projektu.

Za pomocą kredytów bankowych można, w zależności od rodzaju projektu, sfinansować najczęściej od 60% do 90% całości. Spłaty zadłużenia w Project Finance są odraczane do czasu zakończenia inwestycji. Pozostała część kapitału inwestycyjnego pochodzi od inwestorów oczekujących odpowiednich wyników finansowych i - co za tym idzie - zwrotu z wnoszonych kapitałów. W efekcie ta część finansowania bywa droższa od komercyjnych kredytów bankowych. Oczywiście tej części kapitału nie można zbyt zmniejszyć, ze względu na interes banków kontrolujących wiarygodność inwestorów. Tak jak przy innych sposobach finansowania, zadłużenie tworzy się poprzez zaciąganie kredytów lub emisję obligacji, przy czym należy rozważyć, która forma zadłużenia będzie w danym projekcie korzystniejsza.

Bardzo istotnym elementem metody Project Finance jest zbiór umów zawieranych przez biorące udział w projekcie strony. Umowy dokładnie określają role i kompetencje stron, opisują ich zadania i zobowiązania wynikające z podziału ryzyka. W umowach zawiera się także opis faz inwestycyjnych, drogę ich realizacji i nadzór, strukturę finansowania oraz długu, wszelkie procedury dotyczące obsługi zadłużenia, spłat, operowania inwestycją oraz sposoby działania w przypadku niepowodzeń czy nieprzewidzianych zmian warunków pojawiających się w trakcie realizacji projektu. Dokładnie przedstawione są przepływy pieniężne. Praktycznie wszystko co dotyczy projektu zawiera się w umowach w możliwie najbardziej szczegółowej formie, często z uwzględnieniem nawet takich zjawisk jak wojny i klęski żywiołowe.

Spółka celowa zawiera też umowę kontraktową z generalnym wykonawcą inwestycji zobowiązując go do jej wykonania "pod klucz", natomiast po zakończeniu prac zaczynają obowiązywać inne umowy, przede wszystkim umowa operatorska z podmiotem zajmującym się eksploatacją stworzonej infrastruktury. Obok umowy operatorskiej w życie wchodzą też umowy Preferowanego Dostawcy i Preferowanego Odbiorcy, szczególnie ważne w projektach w sektorze energetyki, gdzie sprzedaż wytworzonej energii i zapewnienia paliwa są sprawami kluczowymi.

Metoda Project Finance rozwija się szybko i na świecie zaczyna dominować w wyspecjalizowanych przedsięwzięciach. Rośnie też rynek potencjalnych pożyczkodawców zainteresowanych długoterminowym finansowanie projektów inwestycyjnych, a banki mają w swojej ofercie kredyty na finansowanie takich przedsięwzięć.

Dokończenie znajdziesz w wydaniu papierowym. Zamów prenumeratę miesięcznika ENERGIA GIGAWAT w cenie 108 zł za cały rok, 54 zł - za pół roku lub 27 zł - za kwartał. Możesz skorzystać z formularza, który znajdziesz tutaj

Zamów prenumeratę