|
Aktualności
|
|
Informacje
Numery
Numer 10/2003
Cieczowe kolektory słoneczne - Zrób to sam?
|
|
Instalacje
Istnieją różne technologie wykorzystania kolektorów w instalacjach. Optymalny wybór danego typu systemu do konkretnych zastosowań mogą ułatwić specjalne aplikacje komputerowe. Wyliczenia można również otrzymać w salonach firmowych lub wypełniając odpowiednie formularze na stronach internetowych u niektórych producentów i dystrybutorów tego typu układów. Koszt zestawu uzależniony jest od dobowego zapotrzebowania użytkowników na ciepło lub ciepłą wodę. Warto dodać, że istnieją już krajowi producenci kolektorów płaskich, którzy posiadają międzynarodowe certyfikaty jakości dające gwarancję trwałości i dobrych parametrów technicznych. Mamy też w Polsce wykonawców kolektorów próżniowych. Średnio na rynku ceny dla układów rodzimych i importowanych wahają się od ok. 1 tys. do 5 tys. zł za 1 m kw. kolektora wraz z instalacją.
Ważną rolę w wyborze odpowiedniego zestawu solarnego odgrywają parametry techniczne budynku. Nie zawsze istnieje możliwość zainstalowania kolektora na dachu. Stosuje się też rozwiązania na elewacjach lub bezpośrednio na ziemi. To wymaga zastosowania odpowiednich stelaży, takich aby kolektor odpowiednio skierować w stronę promieniowania słonecznego. W naszych warunkach klimatycznych ze względu na okres zimowy, w systemach całosezonowych stosuje się dodatkowy obieg z niezamarzającą cieczą roboczą, która ogrzewa wodę do celów gospodarczych za pośrednictwem wymienników. Powoduje to niewielki spadek wydajności systemu oraz podraża koszty instalacji. Ci, którzy zdecydują się na użycie kolektorów tylko w okresie wiosenno-letnim, mogą pozwolić sobie na zastosowanie układu, gdzie woda bezpośrednio ogrzewana jest w absorberze panelu słonecznego.
W układach kolektorowych dla utrzymania stabilności ciepłej temperatury wody użytkowej stosuje się dodatkowe zbiorniki akumulacyjne. Ich instalacja w układzie grawitacyjnym eliminuje potrzebę montowania pompy obiegowej. Warunkiem pracy systemu grawitacyjnego jest umieszczenie pojemnika akumulacyjnego powyżej górnego poziomu cieczy w kolektorze. Zbiornik można zamontować na poddaszu lub w odpowiednio zaizolowanym pojemniku na dachu – tuż ponad kolektorem. Ze względu na „niepewność” korzystnych warunków pogodowych oraz obecność okresów słabego nasłonecznienia, najbardziej uzasadnionym jest montaż instalacji ogrzewającej ciepłą wodę użytkową w układzie skojarzonym, np. z kotłem olejowym lub kotłem gazowym.
Wymaga to zastosowania odpowiednich urządzeń automatyki sterującej. Jeśli przyjmiemy, że do produkcji ciepłej wody użytkowej dla jednego mieszkańca potrzeba ok. 1,5 m kw. powierzchni kolektora, wówczas dobrze skonfigurowany całosezonowy system grzewczy c.w.u. wspierany innym źródłem pozwala na zmniejszenie zużycia paliwa o ok. 60 proc. w skali roku. Dla układów wspomagających centralne ogrzewanie przy założeniu, że 0,5 m kw. powierzchni kolektora przypada na 1 m2 powierzchni w budynku możemy się spodziewać oszczędności rzędu 20-30 proc. Kolektory stosowane w instalacjach wspomagających system grzewczy budynku wymagają zapewnienia dobrych ociepleń termicznych obiektu, a zastosowany układ ogrzewania powinien opierać się na niskich parametrach temperaturowych (np. system ogrzewania powietrznego).Należy pamiętać, że w takiej sytuacji zapotrzebowanie na energię cieplną jest największe w okresie, gdy ilość promieniowania słonecznego jest najmniejsza, a to wymaga dużej ilości kolektorów. Pojawia się problem wykorzystania nadwyżki ciepła w okresie letnim. Można ją spożytkować do ogrzewania wody w basenie lub ogrzewać przyziemne chłodne pomieszczenia budynku kumulując tym samym energię cieplną w murach.
Zrób to sam
W Polsce instalacje z kolektorami słonecznymi są mało popularne ze względu na stosunkowo wysokie koszty. Mimo znacznych oszczędności w późniejszej eksploatacji inwestycja nie zawsze okazuje się opłacalna. Proekologiczny charakter przedsięwzięcia umożliwia większym podmiotom ubieganie się dofinansowania między innymi z fundacji Ekofundusz oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Stosownych kredytów preferencyjnych udziela Bank Ochrony Środowiska. Zdaniem przedstawicieli handlowych, zainteresowanie kolektorami jest duże, ale kupujących niewielu. Brakuje odpowiednio uproszczonych możliwości dofinansowań. Obecne mechanizmy sprawiają, że klient musi czekać na otrzymanie dotacji nawet ponad rok.
Niecierpliwym i zaradnym Europejskie Centrum Energii Odnawialnej EC BREC/IBMER proponuje budowę wodnych kolektorów słonecznych metodą gospodarczą. Aby samodzielnie wykonać taki układ należy poznać zasady działania i budowy przetwornika energii słonecznej oraz posiadać proste narzędzia, które zazwyczaj znajdują się w gospodarstwach domowych. Informacje o tym, jak samodzielnie zbudować układ grzewczy z kolektorem, można zdobyć na szkoleniach organizowanych m. in. przez EC BREC/IBMER lub zaopatrując się w odpowiednią literaturę dostępną w księgarniach technicznych. Niezbędną sprawą jest też posiadanie podstawowych umiejętności związanych z obróbką materiałów wykorzystywanych do budowy urządzenia. Budowę instalacji i montaż połączeń można powierzyć hydraulikowi. Koszt samodzielnej konstrukcji jest niższy o 50-60 proc. od zestawu zakupionego. Dobrze zbudowany układ „domowy” może posiadać sprawność zbliżoną do systemów „sklepowych”.
Metoda „zrób to sam” propagowana jest z powodzeniem od kilkunastu lat w Austrii, gdzie warunki słoneczne są podobne do niektórych rejonów w Polsce. Austriacy od 1980 r. wykonali metodą chałupniczą ok. 42 tys. instalacji o łącznej powierzchni 400 tys. m kw.
|
|
|
|
