Nie tylko posiadacze domów jednorodzinnych, ale już dziś same gminy przełączają swoje zasilania energetyczne z kopalnych na odnawialne nośniki energii. Tę sytuację wymuszają systematycznie i silnie rosnące od kilku lat ceny głównie ropy oraz gazu ziemnego.

Pierwszą gminą w Niemczech (patrz rys. 1), która utworzyła u siebie własną firmę energetyczną o nazwie „BIOENERGIEDORF” Jühnde eG” jest miejscowość Jühnde, licząca 750 mieszkańców, która kosztem 5,4 mln € wybudowała u siebie elektrociepłownię na bazie biogazu o mocy 712 kWEl i 730 kWc, obok ciepłowni zasilanej zrębkami drewna odpadowego o mocy 550 kWc oraz instalację fotowoltaiczną o mocy 175 kWEl. Sześćdziesiąt procent wytworzonej energii elektrycznej gmina przekazuje do ogólnokrajowej sieci energetycznej (J. Röpcke; Sonne, Wind & Wärme, 64, 14, 2008 r.)

Nie tylko w Europie każda gmina dysponuje pokaźnymi ilościami odpadowej biomasy z własnego przemysłu rolno-spożywczego, czy odpadów komunalnych. Odpowiednią biogazownię można wybudować firmami specjalistycznymi każdego województwa również w Polsce. W dodatku nie ma poważnych problemów w pozyskiwaniu korzystnych kredytów – a te z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych bywają nawet w części umarzane.

Obecnie w Niemczech ponad 20 regionów (od małych gmin do wielkich powiatów) realizuje działania nad zaopatrywaniem się wyłącznie odnawialnymi nośnikami energii. Ta inicjatywa zyskała wsparcie Ministerstwa Wyżywienia i Rolnictwa rządu federalnego.

W międzyczasie – obok Jühnde – kilka innych gmin już się w znacznym stopniu uniezależniło od nieodnawialnych nośników energii, które prezentuje poniższa tabela.

Znamienną w tej tabeli jest ostatnia miejscowość Engelsberg w powiecie Lauterhofen. Tu od listopada 2006 roku pracuje ciepłownia zasilana zrębkami odpadowego drewna o mocy 320 kWc. Wykazuje ona bardzo wysoką sprawność termiczną, bo sięgająca prawie 90%.

Tabela
Niemieckie gminy zasilane bioenergią
Nazwa gminy Ilość mieszkańców Koszty budowy
€ Długość sieci grzewczej
m Moc elektrociepłowni biogazowej Moc ciepłowni na zrębki drewna
kWc Moc instalacji fotowoltaicznej
kWel Pokrycie własnych potrzeb
kWel kWc kWel kWc
Jühnde 750 5,4 mln 5.500 712 730 550 175 250 75
Mauenheim 450 3 mln 4.000 430 400 1.000 250 900 90
Lippertsreute 650 2,7 mln 4.000 180 150 450 100 100 75
Schlatt 450 2,9 mln 4.000 250 250 450 100 400 75
Randegg 1.100 2 mln 4.000 0 0 1.300 50 B.d. 75
Jossgrund – Burgjoβ 700 2,5 mln 7.000 0 0 850 B.d. B.d. 85
Wetter – Oberrosphe 850 3,2 mln 7.000 w inwestycji w inwestycji 850 77 B.d. 50
Sauerlach 5.200 15 mln 20.000 0 0 5.500 B.d. 60 70
Wolpertshausen 2.040 B.d. 3.000 350 400 B.d. 1.500 60 B.d.
Engelsberg 110 0,32 mln 1.426 0 0 320 B.d. B.d. 90
B.d. – Brak danych

Wymieniona wyżej miejscowość dysponuje 270 ha lasu z którego uzyskuje się relatywnie sporo odpadowego drewna. Przez to aż 24 spośród 110 mieszkańców Engelsbergu utworzyło własną firmę energetyczną, uzyskując wsparcie finansowe z Bawarskiego Programu Rozwoju na wybudowanie nowoczesnej ciepłowni, opalanej zrębkami drewna odpadowego.
Każdy z mieszkańców opodatkował się kwotą 1.000 € na koszty budowy tej ciepłowni i zadeklarował przepracowanie 150 godzin przy określonych zadaniach inwestycyjnych.
Na bliższe zaprezentowanie zasługuje również w omawianej tabeli miejscowość Mauenheim, będąca pierwszą w regionie Baden-Württenbergii, która przestawiła swoje zaopatrywanie w energię elektryczną oraz ciepło na źródła odnawialne.
Elektrociepłownia sprzężona z biogazownią osiąga moc 430 kWel oraz 400 kWc. Natomiast dodatkowo wybudowana ciepłownia, zasilana zrębkami odpadowego drewna, osiąga moc 1.000 kWc i sprzedaje ten nośnik energii po 4,9 eurocentów/kWh. Wspólnie z instalacją fotowoltaiczną miejscowy kompleks energetyczny (o nazwie „Solarcomplex GmbH & Co. KG”) wytwarza 9-krotnie więcej energii elektrycznej, niż wynosi zapotrzebowanie gminy. Spośród prawie 100 gospodarstw 70% jest podłączonych do miejscowej sieci ciepłowniczej z relatywnie pokaźnym poborem tego nośnika energii.
W miejscowości Randegg zostanie w następnym roku przekazana do ruchu nowoczesna ciepłownia opalana zrębkami odpadowego drewna wraz z peletami, wytwarzanymi z trocin.
Charakterystycznym oraz godnym podkreślenia dla miejscowości, ujętych prezentowaną tabelą jest fakt, że część ich mieszkańców zawiązało lokalne firmy energetyczne, które zorganizowały niezbędne działania inwestycyjne na bazie rodzimych – odnawialnych – nośników energii.
Znamienny jest tu następujący przekład. Pan Klaus Kleespies prowadzi w miejscowości Jossgrund–Burgjoβ – liczącej 700 mieszkańców – salon fryzjerski. Gdy w 2005 roku gmina dostała nieoczekiwanie środki z Ministerstwa Ochrony Środowiska na roboty modernizacyjne, to mieszkańcy dyskutowali nad różnymi wariantami inwestycyjnymi. Salon fryzjerski jest już tradycyjnie w Europie znaczącym ośrodkiem różnorakich dyskusji. Jako właściciel salonu fryzjerskiego w tej miejscowości, zaproponował budowę lokalnego kompleksu energetycznego na bazie odnawialnych nośników energii. Ten projekt szybko się w gminie rozpowszechnił i zyskał pełną akceptację mieszkańców. Równie szybko wybudowano nowoczesną elektrociepłownię typu ORC (w której zamiast układu wodno-parowego między kotłem-turbiną, sprzężoną z elektrogeneratorem i kondensatorem, będący również ciepłownią – wymiennikiem ciepła krąży węglowodór, będący izobutanem).
Takiemu ukierunkowaniu dyskusji pomógł fakt, że wielu mieszkańców gminy miało już na dachach swoich budynków baterie ogniw fotowoltaicznych – czyli problematyka odnawialnych źródeł energii była im powszechnie znana. Dziewięćdziesięciu mieszkańców podpisało w krótkim czasie deklarację, powołującą do życia „gminną spółkę energetyczną”.
Wymieniona wyżej elektrociepłownia typu ORC jest opalana zrębkami odpadowego drewna.
W miejscowości Wetter-Oberrosphe członkowie lokalnej spółki energetycznej postanowili najpierw wybudować nowoczesną, wysokoefektywną ciepłownię o mocy 850 kWc, opalaną zrębkami odpadowego drewna, a dopiero potem zajęć się pozyskiwaniem energii elektrycznej. Trzeba w tym miejscu odnotować fakt, że w tej gminie działa już 77 prywatnych instalacji ogniw fotowoltaicznych o pokaźnej mocy.
Przedstawione wyżej działania nad szybką rozbudową lokalnych elektrociepłowni są inspirowane tak przez władze samorządowe, jak i miejscowe uczelnie politechniczne.
Nasz kraj dysponuje ogromnymi technicznymi możliwościami oraz licznymi fachowcami dla pełnej realizacji wyżej zaprezentowanych inwestycji w obszarze lokalnych elektrociepłowni na bazie odnawialnych nośników energii. Natomiast brak jakichkolwiek działań promocyjnych w tym strategicznie ważnym obszarze bezpieczeństwa energetycznego kraju jest powodem, że w Unii Europejskiej w tej dziedzinie działań jesteśmy w ogóle niezauważalni, a ma to znaczący wpływ na relatywnie wysoką emisję CO2 przez polską energetykę do atmosfery.