Prezentacją dla środowisk gospodarczych, naukowych, samorządowych Krakowa i Małopolski oraz wspólnym toastem za pomyślność w Galerii Muzeum Narodowego w Sukiennicach Grupa Lotos uwieńczyła koniec prac nad strategią dla rafinerii południowych. Prezes Paweł Olechnowicz nie bez powodu wybrał Kraków na miejsce tej uroczystości. Tu bowiem ukończył Wydział Techniki i Mechanizacji Odlewnictwa AGH.

Przyjechał, by przed przyjaciółmi, kolegami ze studiów i profesorami pochwalić się sukcesem życia: budową Grupy Lotos, która w ciągu 3,5 roku z rafinerii, której niektórzy eksperci nie dawali szans na samodzielne funkcjonowanie stała się jedną z 20 najważniejszych firm notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Jeszcze w 1997 r. zyski Rafinerii Gdańskiej nie przekraczały 100 mln zł, a na przełomie 2001 i 2002 r. zanotowała nawet stratę. Na koniec 2005 r. skonsolidowane zyski całej Grupy szacowane są na blisko 650 mln zł netto, przy przychodach na poziomie 10 mld zł. Natomiast wartość rynkowa spółki z 800 mln zł (tyle oferowali zagraniczni inwestorzy strategiczni) wzrosła do 5 mld zł, według wyceny inwestorów giełdowych. Powodem do radości było także i to, iż proces modernizacji i zwiększenia przerobu ropy z 4,5 do 6 mln t zakończył się pełnym powodzeniem. W trzecim kwartale br. wszystkie instalacje pracowały niemal ze 100% wydajnością.

Decyzja ministra
Kluczowa była decyzja ministra Skarbu Państwa z lipca 2003 r. o budowie Grupy Lotos, w tym także wyposażenie grupy - poprzez możliwość zakupu akcji - w segment poszukiwawczo-wydobywczy w postaci spółki Petrobaltic, jednej z najbardziej rentownych firm w Polsce. Wprawdzie obecne wydobycie ropy spod dna Bałtyku oscyluje na poziomie 300 tys. t rocznie i zabezpiecza zaledwie 5% surowcowych potrzeb całej Grupy, to zasoby ulokowane w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku szacowane są na ok. 100 mld m sześc. gazu i 0,5 mld m sześc. ropy. Petrobaltic jest zdolny do skutecznych poszukiwań i eksploatacji bituminów poza granicami Polski, co potwierdził pracując m.in. w Wietnamie, Jemenie, Kongo, Nigerii, Angoli i Algierii.

O ile Petrobaltic jest diamentem w koronie Lotosu, o tyle trzy rafinerie południowe, których akcje w 2005 r. Grupa Lotos kupiła od Nafty Polskiej (Rafineria Czechowice - 80,04%, Rafineria Nafty “Glimar” w Gorlicach - 91,54%, Rafineria Jasło - 80,1%), blask mają znacznie słabszy, a “Glimar” świeci jedynie światłem odbitym, bo został postawiony w stan upadłości. W Rafinerii Czechowice - wobec likwidacji tzw. ulgi transportowej - z dniem 1 kwietnia 2006 r. zaprzestanie się destylacji ropy naftowej. Są to obiekty w porównaniu z Rafinerią Gdańską znacznie mniejsze, będące historią przemysłu rafineryjnego. Ich wpasowanie w struktury nowoczesnej grupy było bardzo trudne nie tylko ze względów technologicznych, organizacyjnych, ale także psychologicznych i społecznych. Trzeba było odpierać zarzuty, formułowane zwłaszcza przez społeczności lokalne, że zakłady wpisane przez dziesiątki lat w lokalny pejzaż, pod nową banderą będą sprowadzone do roli magazynowo-przeładunkowej, że Grupa Lotos wybiera co bardziej atrakcyjne i przydatne jej kąski...

Co i gdzie?
Rafineria Jasło: Procesy konsolidacji i restrukturyzacji w Rafinerii Jasło są kontynuacją działań prowadzonych już wcześniej przez zarząd tej rafinerii, jak wydzielanie spółek, sprzedaż zbędnego majątku, skoncentrowanie się na działalności generującej zyski. Części funkcjonalne z Jasła znajdują szansę na rozwój w mocniejszych ekonomicznie strukturach Grupy Lotos. Zbędne i nie związane z podstawową działalnością aktywa, trafią do Parku Technologicznego w Gorlicach. Sprzedane zostały spółki, dla których nie przewidziano roli w strukturach GL. Po procesach zmian rafineria utrzymuje przerób ropy. Rafineria Jasło w strategii rozwoju Grupy Lotos będzie rafinerią zajmującą się recyklingiem, zaspokajającą m.in. zapotrzebowanie Grupy na surowiec pochodzący z przetwórstwa produktów ropopochodnych. Przygotowywane są kolejne inwestycje w zakresie przetwórstwa odpadów i dodatków paliwowych. W Jaśle od ubiegłego roku funkcjonuje nowoczesny terminal paliwowy wraz ze zmodernizowaną bazą zbiorników.
Docelowo w Rafinerii Jasło po restrukturyzacji i konsolidacji pozostaną dwa obszary działań - produkcja paliw i zakład przerobu tworzyw sztucznych. Natomiast w ramach Programu Rozwoju na Południu, Lotos Jasło realizuje dwie inwestycje: zakład przerobu opon i terminal, co sytuuje rafinerię jako spółkę recyklingową i wpasowuje ją w struktury Grupy Lotos.

Rafineria Czechowice: W przypadku tej rafinerii daje się odczuć ograniczanie wielkości ulgi transportowej. Powoduje to konieczność wstrzymania przerobu ropy z początkiem drugiego kwartału 2006 r. Podstawowa działalność rafinerii musiała zostać ponownie zdefiniowana. W Czechowicach funkcjonuje nowoczesny terminal paliwowy i zmodernizowany park zbiorników. Terminale w Jaśle i Czechowicach będą istotnymi elementami krajowego systemu logistyki Grupy Lotos. Trwają prace studialne nad kolejnymi inwestycjami mającymi na celu pełne zagospodarowanie posiadanego potencjału.
Docelowo po pełnej restrukturyzacji i konsolidacji, po zaprzestaniu przerobu ropy naftowej, w Czechowicach będzie realizowana inwestycja estrów rzepakowych (metylowych tzw. FAME). Spowoduje to złagodzenie skutków zakończenia przerobu ropy, a jednocześnie stworzy z rafinerii silny ośrodek z jednej strony dystrybucji paliw, z drugiej zaś producenta dodatków niezbędnych dla Lotosu w związku z dyrektywami UE i zachowaniem norm zużycia paliw odnawialnych. W Czechowicach w przyszłym roku powstanie nowoczesna fabryka świec i zniczy.

“Glimar”
Ograniczane stopniowo prawo do korzystania z ulg w podatku akcyzowym i powstanie nieściągalnych należności, w połączeniu z rozpoczętą w 2000 r. a nie zakończoną realizacją hydrokompleksu, zwiększyły istniejące już problemy z płynnością finansową, a co za tym idzie spłatą zobowiązań i finansowaniem bieżącej działalności operacyjnej i inwestycyjnej. 21 grudnia 2004 r. zarząd “Glimaru” podjął uchwałę w sprawie rozpoczęcia procedury ogłoszenia upadłości spółki. 19 stycznia 2005 r. sąd ogłosił upadłość spółki obejmującą likwidację majątku. Jak dotąd spółki z grupy kapitałowej Lotos zatrudniły ponad 100 osób pracujących wcześniej w “Glimarze”. Grupa Lotos jako akcjonariusz upadłej spółki akcyjnej nie odpowiada za zobowiązania finansowe “Glimaru” wobec osób trzecich. Całkowita kwota zobowiązań tej spółki wobec Grupy Lotos na dzień 31 marca 2005 r. wynosiła ok. 100 mln zł. Wcześniejsze wsparcie finansowe “Glimaru” przez Lotos nie przyniosło efektów gwarantujących zakończenie realizacji hydrokompleksu.
Obecnie Lotos Oil dzierżawi instalacje olejowe “Glimaru”. Jednocześnie spółka Lotos Kolej przejęła pracowników wydziału kolejowego rafinerii. Przyszłość rafinerii w Gorlicach jest uzależniona od wyników procesu upadłościowego.

LOTOS Park Technologiczny
Dla złagodzenia społecznych skutków upadłości “Glimaru” Grupa Lotos powołała spółkę Lotos Park Technologiczny (LPT). Jej podstawowym zadaniem jest aktywizacja struktur biznesowych wokół “Glimaru” i tworzenie nowych miejsc pracy dla zwolnionych pracowników rafinerii. Do 2010 r. LPT będzie wspierał rafinerie południowe w procesie restrukturyzacji.

Ekspansja
Południe Polski jest ważnym obszarem ekspansji dla Grupy Lotos, gdyż sprzedaje się tu 40% paliw w Polsce. Mają temu służyć zakupy stacji, m.in. od Slovnaftu i Esso, oraz budowa sieci w ramach programu PROSTA, który zakłada docelowo uruchomienie co najmniej 117 własnych stacji w pięciu południowych województwach, od Zgorzelca do Przemyśla. Południe Polski to także górnictwo, hutnictwo i energetyka, konsumujące duże ilości olejów przemysłowych. - Po przejęciu części olejowej Rafinerii Czechowice i Rafinerii Jasło i włączeniu ich w struktury Lotos Oil, przejęliśmy nie tylko produkcję, ale także rynek, zwiększając w nim nasze udziały o blisko 30% - stwierdził prezes Paweł Olechnowicz. Południe będzie także bazą do ekspansji Grupy za granicę, na rynki Ukrainy, Białorusi, Litwy, Słowacji, Czech, a także Niemiec.