Obok funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności Unii Europejskiej, dodatkowym źródłem finansowania inwestycji poprawiających sytuację ekologiczną jest Norweski Mechanizm Finansowy i Mechanizm Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Możliwość wykorzystania do roku 2009 bezzwrotnej pomocy zagranicznej było możliwe dzięki przystąpieniu do UE i - w konsekwencji - do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Pomocy finansowej udzielają trzy kraje należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA): Norwegia, Islandia i Lichtenstein. Na mocy podpisanych porozumień Polska otrzymała 533,51 mln euro do wykorzystania w latach 2004-2009. Ostatni nabór wniosków aplikacyjnych zostanie ogłoszony w 2008 roku. Zarówno Norweski Mechanizm Finansowy, jak i Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego obowiązują te same zasady i procedury oraz jednolity system wdrażania i zarządzania. Podstawą wdrożeń jest Program Operacyjny, a funkcję koordynacyjną pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Realizacja projektów jest możliwa w ramach sześciu priorytetów, przy czym dwa z nich są szczególnie interesujące z punktu widzenia energetyki. Są to priorytety: ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego, poprzez m.in. redukcję zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych
źródeł energii oraz promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami. O dofinansowanie projektów mogą się ubiegać m.in. instytucje sektora publicznego i prywatnego, instytucje branżowe i środowiskowe oraz podmioty partnerstwa prywatno-publicznego. W tym systemie nabór wniosków ogłasza się przynajmniej raz w roku. Dla priorytetów odnoszących się do ochrony środowiska i energetyki odnawialnej najbliższy nabór zostanie ogłoszony po wakacjach.

Generalnie w ramach dofinansowania można pozyskać do 60% całkowitych kosztów kwalifikowalnych zadania. Wyjątkiem są sytuacje, w których co najmniej 15% kosztów współfinansuje się z budżetu państwa lub budżetu jednostek samorządu terytorialnego: reszta (do 85%) może być wtedy zapewniona w ramach Mechanizmów Finansowych. Wszelkie terminy, warunki pomocy, zakres odpowiedzialności i zadania stron oraz wysokość dofinansowania są określane w umowie finansowej pomiędzy koordynatorem a stosowną instytucją z kraju-darczyńcy. Wsparcie finansowe polega na refundacji udokumentowanych kosztów, jednak w uzasadnionych przypadkach można uzyskać zaliczkę.

Pojedynczy projekt związany z ochroną środowiska może uzyskać pomoc do wysokości 2 mln euro. Kwota minimalna to 250 tys. euro. Poza kryterium finansowym w ocenie wniosków liczą się także takie kryteria, jak:

• zastosowanie najlepszej dostępnej techniki,
• uzyskanie w wyniku realizacji wymiernego efektu ekologicznego,
• pozytywna opinia dotycząca projektu, wydana przez Wydział Ochrony Środowiska właściwego wojewody lub starosty.

• zastąpienie przestarzałych źródeł energii cieplnej nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami energii - większość projektów powinna dotyczyć likwidacji przestarzałych kotłowni węglowych o mocy 1-20 MW i zastąpienia ich przez nowoczesne kotłownie z preferencją dla układów skojarzonych;
• inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii, tj. wykorzystania energii wodnej (małe elektrownie wodne do 5 MW), energii słonecznej - budowy instalacji kolektorów słonecznych o powierzchni ponad 100 m2 i układów fotowoltaicznych dla budynków użyteczności publicznej i budynków mieszkalnych oraz energii pochodzącej ze spalania biomasy - budowy kotłowni na biomasę 1-10 MW, wykorzystujących lokalne zasoby paliwa.