Polsce grozi niedobór energii – twierdzą analitycy i eksperci zajmujący się rynkiem energii elektrycznej. Wyeksploatowany i starzejący się potencjał wytwórczy, rosnące wymagania w zakresie ochrony środowiska i brak niezbędnego kapitału na inwestycje, mogą sprawić, że już za kilka lat krajowa gospodarka i konsumenci indywidualni odczują bolesne skutki deficytu energii. Budowa nowych mocy staje się naglącą koniecznością, a tylko bardzo nieliczni krajowi wytwórcy dysponują atutami, które pozwalają na w miarę szybką i realną realizację swoich planów inwestycyjnych.

Analitycy i eksperci zajmujący się rynkiem energii elektrycznej coraz głośniej mówią o zagrażającym Polsce niebezpieczeństwie braku mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Jako przyczynę tego stanu najczęściej wymienia się starzenie się istniejącej infrastruktury i słaby rozwój nowych mocy wytwórczych. Aby temu przeciwdziałać, wypełnić coraz surowsze normy w zakresie ochrony środowiska i nie doprowadzić do perturbacji w tak czułym obszarze gospodarki, należy już dziś stwarzać warunki i zachęty zwłaszcza dla krajowych inwestorów zainteresowanych budową mocy wytwórczych. Niestety, rzeczywistość wygląda obecnie zgoła inaczej. Brak kapitału na inwestycje i przeszkody administracyjne mogą uniemożliwić szybką reakcję na istniejące zagrożenia.

Do inwestycji

droga przez mękę

Brak ważnych Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego to dzisiaj pierwsza bariera stojąca przed inwestorem z branży energetycznej. Dla tak skomplikowanych inwestycji jak budowa nowych bloków energetycznych czy nowej elektrowni oznacza to wydłużenie procesu przygotowania budowy o wiele długich miesięcy. Obecnie, wszystkie formalne przygotowania, niezbędne do tego, by móc rozpocząć pierwsze prace na placu budowy mogą inwestorowi zająć - przy bardzo optymistycznych założeniach – nawet kilka lat. Przygotowanie dokumentacji związanej z projektem, uzyskanie niezbędnych pozwoleń, dokonanie wszystkich uzgodnień, przygotowanie dokumentacji przetargowej, procedura wyboru realizatora nowej inwestycji oraz przeprowadzenie szeregu czynności i uzgodnień związanych z koniecznością pozyskaniem kapitału i zamknięcia finansowania takiego projektu inwestycyjnego - to tylko najważniejsze etapy, które poprzedzają budowę nowego bloku energetycznego. Dobrze poznali je realizatorzy bloku 833 MW - największej inwestycji energetycznej ostatnich lat prowadzonej w BOT Elektrowni Bełchatów, którzy od 2001 roku z mozołem zmagali się z kolejnymi wymogami formalnymi, niezbędnymi do jej rozpoczęcia. Przypomnijmy, że pierwsze prace przy budowie bloku 833 MW w Bełchatowie rozpoczęto dopiero pod koniec 2007 roku, zaś oddanie bloku do eksploatacji przewidziano na 2010 r. A zatem od „pomysłu” inwestycji do pierwszej synchronizacji bloku z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym musi upłynąć co najmniej 7 lat!

W Opolu najszybciej

Aby zaradzić niebezpieczeństwu braku równowagi pomiędzy planowanym popytem i podażą energii na rynku, która uwidoczni się już w latach 2011/2012, inwestycje w nowe moce wytwórcze trzeba zaczynać już dziś. Część inwestorów znajduje się w lepszej sytuacji. Ze wzglądu na częściowo uregulowane kwestie administracyjne i istniejącą infrastrukturę, bardzo szybko jest dziś w stanie rozpocząć proces inwestycyjny BOT Elektrownia Opole.

Elektrownia Opole eksploatuje obecnie cztery bloki energetyczne (z planowanych pierwotnie sześciu) opalane węglem kamiennym o łącznej mocy 1492 MW, połączone z siecią przesyłową na napięciu 110 i 400 kV. Opolska elektrownia była ostatnią znaczącą krajową inwestycją energetyczną. Jej bloki oddawane były do eksploatacji w latach 1993–1997. Dzięki temu Elektrownia Opole jest kompleksowo wyposażona w stosowane już w trakcie jej budowy urządzenia ochrony środowiska, spełniające wymagania prawa polskiego i unijnego. Ogranicza to w znacznym stopniu potrzeby inwestycyjne firmy w zakresie dostosowywania urządzeń do zaostrzających się norm w zakresie emisji zanieczyszczeń.

Atutów bez liku

Na terenie Elektrowni Opole została wydzielona działka pod przyszłą inwestycję. Jest ona już w pełni uzbrojona w infrastrukturę podziemną z dogodnym dostępem do infrastruktury drogowej i kolejowej. Jeszcze na etapie budowy pierwszych czterech bloków, w znacznym stopniu przygotowano infrastrukturę pomocniczą związaną z przyszłą eksploatacją kolejnych dwóch jednostek, zwłaszcza w zakresie instalacji nawęglania, odpopielania, gospodarki wodnej i ściekowej. Dostępność niezbędnych mediów, tj. wody surowej, pary technologicznej, sprężonego powietrza, oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych oraz zasilania w energię elektryczną to kolejne ważne atuty Elektrowni Opole. Ważnym czynnikiem pozwalającym na eksploatację nowych jednostek wytwórczych jest też możliwość przyłączenia ich do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) poprzez istnieją Stację Elektroenergetyczną Dobrzeń, zlokalizowaną w niewielkiej odległości (zaledwie 1 km) od Elektrowni. Stworzenie warunków technicznych do wyprowadzenia mocy z nowych bloków wymagać będzie jedynie doprowadzenia jej do układu docelowego, przy niewielkich nakładach inwestycyjnych.

Nie bez znaczenia podczas planowania inwestycji była i nadal jest korzystna lokalizacja Elektrowni Opole. Dogodny dostęp do głównych dróg krajowych i dobre połączenie kolejowe umożliwia realizację dostaw paliwa za pomocą taboru kolejowego z odległych zaledwie o ok. 100 km kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego i Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Istnieje również możliwość wykorzystania Odry do transportu węgla.

BOT Elektrownia Opole położona jest bowiem w odległości zaledwie 2 km od planowanego nabrzeża przeładunkowego wraz z placem składowym na tej rzece, w miejscowości Dobrzeń Wielki. Stwarza to dogodne warunki do transportu węgla drogą wodną. Odra - wraz z Kanałem Gliwickim - gwarantuje transport przez okres 10 miesięcy w ciągu roku. Rada Gminy Dobrzeń Wielki, uchwalając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, uwzględniła możliwość takiego zaopatrzenia Elektrowni Opole w węgiel. Przewiduje się, że tą drogą można dostarczyć do Elektrowni do 2 mln ton węgla rocznie.

Gotowi do startu

Szybkie uporanie się z niezbędnymi procedurami administracyjnymi, stanowi dziś bardzo ważny czynnik decydujący o czasie rozpoczęcia potencjalnych inwestycji. BOT Elektrownia Opole posiada już ważne Pozwolenie Zintegrowane, które przewiduje w swych zapisach eksploatację nowych jednostek wytwórczych. Bardzo dobrze układa się też współpraca Elektrowni z władzami Gminy Dobrzeń Wielki, dzięki czemu przyjęto już Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru objętego przyszłą inwestycją.

Zgodnie z planami BOT Górnictwo i Energetyka S.A., do końca 2007 r. powinna zostać przygotowana dokumentacja szczegółowych istotnych warunków zamówienia (SIWZ) na budowę „pod klucz” nowych mocy (jednego lub dwóch bloków energetycznych o łącznej mocy ok. 1000 MW) na terenie Elektrowni Opole. Na przełomie III i IV kw. 2008 r. mógłby nastąpić wybór realizatora i podpisanie kontraktu na budowę. Równolegle będą musiały przebiegać intensywne działania zmierzające do pozyskania finansowania tego projektu, tak by w pierwszej połowie 2009 r. uzgodnić i podpisać całość dokumentacji finansowej.

Przy tak napiętym harmonogramie prac przygotowawczych, rozpoczęcie realizacji budowy nowych mocy przewiduje się z końcem 2009 r. a rozpoczęcie eksploatacji nowych bloków na początek 2014 r.

Niezbyt szybko? Bardzo szybko! Projekt budowy nowych jednostek wytwórczych energii elektrycznej w Elektrowni Opole jest z punktu widzenia możliwości realizacji tej skali inwestycji w Polsce najbardziej realny i pozwala możliwie najszybciej osiągnąć cel, jakim jest dostawa energii dla potrzeb stabilizacji rynku.