|
Aktualności
|
|
Informacje
Numery
Numer 05/2009
Na trudności najlepsze... inwestycje
|
|
|
Autor: opr. red.
|
Data publikacji: 10.05.2009 22:45
|
Kryzys na Ukrainie czyli 15 energetycznych priorytetów
Na podstawie artykułu „Krizis po ukrainski ili 15 energeticzeskich prioritetów”, Energetika i Promyszlennost Rossii 4/2009, opr. Piotr Olszowiec
Dochodzące z Ukrainy niepokojące wieści wzbudzają w Polsce coraz większe zainteresowanie pogarszającą się sytuacją finansowo-gospodarczą u naszego wschodniego sąsiada. Wpływu światowego kryzysu na ukraińską gospodarkę, a zwłaszcza jego skutków w sektorze paliwowo-energetycznym nie sposób przecenić. Trudności zmusiły rząd do rewizji planu przedsięwzięć w tej branży na rok 2009 r. wprowadzając szereg korekt w kierunku – co może zaskakiwać – zwiększenia nakładów na inwestycje.
|
Swoim optymizmem w zakresie rozwoju sektora w najbliższym czasie podzielił się z rosyjskim czasopismem rzecznik ukraińskiego Ministerstwa Paliw i Energetyki w obszernym wywiadzie omówionym poniżej.
W roku bieżącym, mimo poważnych trudności budżetowych, zaplanowano w stosunku do 2008r. wzrost wydatków na nowe inwestycje i rozwój istniejących obiektów. Do 76% (w poprzednim roku zaledwie 9.8%) zwiększy się wykorzystanie środków ze specjalnego funduszu zasilanego z podwyżek obowiązujących cen energii elektrycznej i cieplnej.
W celu koncentracji wydatków rząd ustalił listę piętnastu priorytetowych przedsięwzięć inwestycyjnych w sektorze paliwowo-energetycznym. Najgłośniejszym z nich jest prowadzona przez państwową spółkę OAO Ukrgidroenergo budowa największej w Europie elektrowni pompowo-szczytowej nad Dniestrem. Na kontynuację tej unikalnej inwestycji rozpoczętej ćwierć wieku temu (!!!) wyasygnowano 88 mln USD. W minionym roku zakończono montaż i uruchomiono do pracy w reżimie kompensatora synchronicznego pierwszy hydrozespół tej elektrowni. W br. planuje się ukończenie wszystkich prac na bloku nr1 oraz uzyskanie 430-480 MW w trybie pracy silnikowej i 324 MW w trybie generacji mocy. Realizacja projektu stworzy warunki dla pewniejszej pracy ukraińskiego systemu elektroenergetycznego, rozwiąże problemy regulacji częstotliwości i napięcia, a także ograniczy koszty paliwa na odstawienia bloków w dolinie zapotrzebowania. Docelowa moc zainstalowana siedmiu bloków tego hydroenergetycznego giganta wyniesie 2268 MW w trybie generacji i 2947 MW w pracy pompowej.
Wiele uwagi zostanie poświęcone rozbudowie sieci najwyższych napięć – priorytetowym zadaniem będzie ukończenie pierwszej części stacji sieciowej 750 kV „Kijewskaja”. Ta wykonana według najnowocześniejszych standardów rozdzielnia będzie przyjmować energię z elektrowni atomowych Równe i Chmielnicka, przekazując ją do odczuwających deficyt centralnych i wschodnich regionów kraju włącznie ze stolicą. Do końca roku zostanie zbudowana linia 750 kV Równe - Kijów oraz zostanie podniesione napięcie szeregu linii do 330 kV. Realizacja tych przedsięwzięć finansowanych z udziałem wielkich europejskich banków pozwoli na zdecydowane podniesienie przepustowości sieci połączonego systemu Ukrainy i Krymu.
Również w energetyce atomowej bieżący rok będzie bardzo pracowity. Planowana jest budowa dwóch bloków po 1000 MW w elektrowni Chmielnicka (termin uruchomienia 2017r.). Wybrano projekt reaktora WWER-1000 rosyjskiej firmy Atomstrojeksport. W br. kosztem 22 mln USD będą prowadzone przygotowania do budowy centralnego składowiska odpadów paliwa jądrowego z reaktorów WWER krajowych elektrowni. Priorytetem ministerstwa stał się harmonijny rozwój całej bazy krajowej energetyki atomowej, w tym także wydobycia uranu. W związku z tym na rozbudowę Nowokonstantynowskiej kopalni rud uranu przeznaczono 84 mln dolarów, przy czym do 2018r. na cele te zostanie wydanych łącznie około 1 miliard dolarów. Wydobycie rudy w tej kopalni rozpoczęto w minionym roku. Dzięki tym inwestycjom ukraińska energetyka atomowa uzyska do 30 % potrzebnego paliwa.
Jednak największą uwagę ukraińskiego rządu, jak również zagranicy skupia system transportu gazu ziemnego, który liczy już 60 lat. Obecnie kraj ten może przyjąć 290 mld m3 i przekazać dalej 178 mld m3 tego nośnika, w tym 140 miliardów do odbiorców w Europie Środkowej i Zachodniej. W praktyce ilości te są mniejsze: w minionym roku Ukraina otrzymała 66,3 mld m3, a Europa 116.9 mld m3 „błękitnego” paliwa. Znane problemy z zaopatrzeniem w gaz przyspieszyły podjęcie szeroko zakrojonych działań w zakresie modernizacji i rozbudowy istniejącej infrastruktury przesyłowej, w czym istotną pomoc finansową mają okazać partnerzy zagraniczni. Ukraina odgrywa i nadal będzie odgrywać decydującą rolę w tranzycie gazu na zachód; nawet po wybudowaniu Północnego i Południowego gazociągów przez kraj ten będzie przepływać kilkukrotnie więcej paliwa. W pierwszej kolejności zamierza się zmodernizować przepompownie gazociągów Sojuz i Urengoj-Pomary-Użgorod, w dalszej perspektywie rozpatruje się budowę nowych nitek m.in. Nowopskow-Użgorod i Borodczany-Użgorod, w czym zainteresowanie wykazują wszystkie strony. Zagraniczne banki gotowe są udzielić kredytów zarówno pod gwarancje państwowe, jak i bez nich. Mimo kryzysu europejskie instytucje finansowe są nadal gotowe udzielać kredytów, Ukraina z kolei pragnie zdobyć fundusze na realizację swoich priorytetowych celów.
Obecny kryzys wywarł silne piętno na produkcji wielu zakładów przemysłowych Ukrainy. Dla poprawy koniunktury gospodarczej rząd podjął szereg działań koncentrując się na wspieraniu rynku wewnętrznego. Dokonano przeglądu przedsięwzięć w energetyce z myślą o ochronie i tworzeniu nowych miejsc pracy. Sektor energii i paliw może dać zatrudnienie wykwalifikowanym pracownikom i stworzyć zapotrzebowanie na rodzime wyroby. Przy głębokim spadku produkcji hutniczej stwierdzono jednocześnie, że realizacja tegorocznych priorytetowych inwestycji w energetyce wymagać będzie dostarczenia 70 000 ton konstrukcji stalowych i 45 000 ton żelazobetonowych, 20 000 ton rurociągów i około 100 transformatorów, kotłów, turbogeneratorów itp. Dla przykładu na budowie Dniestrowskiej GAES pracuje 3 tysiące ludzi, a wszystkie materiały i urządzenia pochodzą od dostawców krajowych. Dlatego w warunkach finansowego kryzysu podjęto działania dla pobudzenia wewnętrznego popytu i zapewnienia ludziom pracy, a wiadomo, że energetyka to jedna z lokomotyw gospodarki.
Wzorem państw UE i Rosji w styczniu br. ukraińskie ministerstwo paliw i energetyki przystąpiło do opracowania programów rozwoju i wykorzystania alternatywnych źródeł energii. Jednym z priorytetów będzie wdrażanie i rekonstrukcja instalacji centralnego ogrzewania, w których gaz ziemny będzie wyłącznie rezerwowym paliwem. Dzięki temu zużycie błękitnego paliwa w energetyce komunalnej obniży się do 25 % obecnego poziomu. Styczniowy kryzys gazowy i nowe warunki kontraktów na ten nośnik sprawiły, że krajowa energetyka zwiększyła wykorzystanie węgla i mazutu, rezygnując ze stosowania gazu do rozpalania kotłów. Na mocy rozporządzenia ministra 135 przedsiębiorstw przejdzie na alternatywne nośniki takie jak węgiel, mazut, odpady drzewne, biogaz itp. Są firmy, w których zasadne byłoby sięgnięcie po wymienione substytuty, lecz wdrożenie nowych technologii hamują ograniczenia finansowe i prawne. Jednak w wielu innych zakładach warunki ku temu istnieją i rezerwy te mają być wykorzystane. Pozytywnym przykładem stało się wprowadzanie ogrzewania placówek oświatowych przez spalanie biomasy. Już w ubiegłym roku uchwalono ustawę o tzw. zielonych taryfach na energię; prywatne firmy uzyskały finansowe bodźce i pomoc w utylizacji alternatywnych nośników. Np. na Krymie trwa budowa licznych elektrowni wiatrowych o docelowej mocy 1000 MW. Wszystkie te i inne działania mają ostatecznie doprowadzić do znacznej redukcji zużycia gazu ziemnego: według różnych obliczeń alternatywne źródła mogą zastąpić od 2 do 25 mld m3 tego surowca rocznie. Starania zmierzające do racjonalizacji i ograniczenia utylizacji błękitnego paliwa nie oznaczają bynajmniej zamiaru rezygnacji z jego zakupów w Rosji. Rosja - podkreśla przedstawiciel ukraińskiego ministerstwa – jest i pozostanie strategicznym partnerem jego kraju w wielu gałęziach gospodarki włącznie z sektorem energetycznym. Niedawno Naftohaz Ukrainy i Gazprom podpisały długoterminowe kontrakty do 2019r. na dostawy gazu do Ukrainy oraz na tranzyt do krajów Europy. Zgodnie z „Energetyczną Strategią do 2030r.” Ukraina podejmuje ambitne plany zarówno w zakresie ograniczenia zużycia gazu i utylizacji alternatywnych źródeł, jak i w kierunku budowy nowych mocy wytwórczych w energetyce atomowej. Dodatkowym bodźcem dla tych wysiłków stało się przyznanie temu krajowi wspólnie z Polską organizacji piłkarskich Mistrzostw Europy w 2012r. Ukraina, zdaniem rzecznika ministerstwa, dąży do europejskiej wspólnoty energetycznej. Ukraiński system elektroenergetyczny zmierza do integracji z połączonymi systemami Europy UCTE. Importerami ukraińskiej energii elektrycznej są obecnie Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry. Wkrótce mogą dołączyć do nich Białoruś, Mołdawia, a nawet kraje nadbałtyckie. Natomiast system przesyłu gazu ziemnego już został zintegrowany z resztą naszego kontynentu. Partnerskie stosunki Ukrainy ze wszystkimi sąsiadami z pewnością okażą się pomocne w osiąganiu wyznaczonych celów.
|
|
|
|
